Vertrouwenscontactpersoon

Oldenzaal, 3 oktober 2022

Vertrouwenscontactpersoon (VCP) OIJC

Gedragscode t.a.v. seksuele intimidatie en overig ongewenst gedrag

VOORAF

Het bestuur van de OIJC wil een sociaal veilige sportomgeving voor alle leden en natuurlijk de jeugdleden in het bijzonder. We willen een situatie scheppen waarin sporters kunnen groeien en bloeien. Daar horen afspraken en maatregelen bij om seksuele intimidatie en andere vormen van ongewenst gedrag te voorkomen. Daarnaast willen we als bestuur erop voorbereid zijn om professioneel en adequaat om te gaan met de gevolgen als dit toch aan de orde is. Kortom: ouders, jeugdleden, toekomstige jeugdleden en seniorleden moeten ervan kunnen uitgaan dat de Oldenzaalse IJsclub er alles aan doet om iedereen onbezorgd te laten schaatsen.

Het bestuur introduceert daarom de onderstaande gedragscode en heeft een Vertrouwenscontactpersoon aangewezen.

Deze gedragscode is preventief bedoeld. De code sluit aan bij het landelijk beleid van NOC*NSF en KNSB “Samen naar een veiliger sportklimaat”. Dit beleid is opgezet om gewenst gedrag te stimuleren en ongewenst gedrag in en rondom de sport aan te pakken. Evenals de KNSB kiest OIJC ervoor, om vooral plezier en onbezorgd sporten te benadrukken binnen de schaats- en skeelerwereld binnen een veilig sportklimaat. Dat is van toepassing op alle betrokkenen: bestuurders, actieve sporters, trainers, begeleiders, functionarissen en vrijwilligers. Bestuurders en trainers hebben daarin een voorbeeldfunctie.

Ongewenste omgangsvormen binnen de sportvereniging

Sporters kunnen tijdens het sporten te maken krijgen met ongewenste omgangsvormen, zoals seksuele intimidatie, agressie en geweld, pesten, en/of discriminatie. Deze Gedragscode seksuele intimidatie en overig ongewenst gedrag is een uitwerking van het streven om waarborgen te scheppen voor een goed en stimulerend sportklimaat binnen OIJC. In een goed en stimulerend sportklimaat behoren sportiviteit, respect en aandacht voor de ander tot de normale omgangsvormen, en wordt op ongewenst gedrag alert gereageerd.

Zo’n klimaat vereist een actieve bijdrage van eenieder die aan OIJC verbonden is: niet alleen met betrekking tot het eigen gedrag, maar ook door een waakzame houding tegenover elke vorm van ongewenst gedrag die men in de eigen sportomgeving signaleert. Ongewenst gedrag behoort altijd aan de orde te worden gesteld; hetzij door de betrokkenen rechtstreeks aan te spreken, hetzij door derden in te schakelen. Het doel van de gedragscode is om deze uitgangspunten expliciet onder de aandacht te brengen van de leden en trainers van de OIJC in al haar geledingen.

Definities Gedragscode

De gedragscode geeft regels en aanbevelingen waaraan trainers, coaches en begeleiders zich in hun activiteiten voor de OIJC dienen te houden. Allen hebben de plicht om alles te doen wat de geestelijke, sociale en lichamelijke integriteit van de sporter kan waarborgen en alles na te laten wat die integriteit schade kan berokkenen.

Seksuele intimidatie

Elke vorm van seksueel gedrag of seksuele toenadering, in verbale, non-verbale of fysieke zin die de persoon die het ondergaat als gedwongen en/of ongewenst ervaart. Hier zit een subjectief element in; wat de één niet opvalt of als niet-storend ervaart, kan door een ander als zeer vervelend en ongewenst worden ervaren. Voorbeelden van seksuele intimidatie:

onnodige of ongewenste aanrakingen;
voortdurende opmerkingen over uiterlijk of seksuele geaardheid;
dubbelzinnige opmerkingen of gebaren;
een bepaalde manier van kijken of nafluiten;
(poging tot) aanranding of verkrachting.

Andere vormen van ongewenst gedrag

Agressie en geweld

Psychisch en/of fysieke ervaringen van geweld en agressie zoals: verbaal of non-verbaal lastigvallen, bedreigen of aanvallen van anderen tijdens trainingen, wedstrijden en andere sportactiviteiten binnen de OIJC. We kennen vier vormen van agressie en geweld:

verbaal: schelden, schreeuwen, treiteren en beledigen;
non-verbaal: tegen iemand aandrukken, vasthouden, expres naar je toetrekken;
psychisch: lastigvallen, onder druk zetten, bedreigen met fysiek geweld en irriteren;
fysiek: schoppen, slaan, bijten, spugen.

Pesten

Bij pesten gaat het om ervaringen van vijandig, vernederend of intimiderend gedrag, dat steeds gericht is op dezelfde persoon of groep. Het gebeurt vaak en gedurende langere tijd. De persoon (of groep) die het doelwit is, kan zich er niet effectief meer tegen verweren.

We kennen de volgende vormen van pesten:

sociaal isoleren;
het sporten of het trainen onplezierig of onmogelijk maken;
bespotten, rechtstreeks of via de social media;
roddelen/geruchten verspreiden, rechtstreeks of via de social media;
dreigementen, rechtstreeks of via de social media;
het gebruiken van lichamelijk geweld.

Discriminatie

Elke vorm van onderscheid, uitsluiting, beperking of voorkeur op grond van geslacht, leeftijd, handicap, ras, godsdienst, levensovertuiging, seksuele geaardheid of herkomst, positie, die tot doel of gevolg heeft de gelijke behandeling van medewerkers aan te tasten of teniet te doen.

Zoals gezegd, hebben bestuurders en trainers een voorbeeldfunctie.

Gedragsregels begeleiders

De begeleider moet zorgen voor een omgeving en een sfeer waarbinnen de (jeugdige) sporter zich veilig voelt;
De begeleider onthoudt zich ervan de sporter te bejegenen op een wijze die de (jeugdige) sporter in zijn waardigheid aantast, én verder in het privé-leven van de sporter door te dringen dan nodig is in het kader van de sportbeoefening;
De begeleider onthoudt zich van elke vorm van (machts)misbruik of seksuele intimidatie tegenover de sporter;
Seksuele handelingen en seksuele relaties tussen de begeleider en de jeugdige sporter tot zestien jaar zijn onder geen beding geoorloofd en worden beschouwd als seksueel misbruik;
De begeleider mag de sporter niet op een zodanige wijze aanraken dat de sporter en/of de begeleider deze aanraking naar redelijke verwachting als seksueel of erotisch van aard zal ervaren, zoals doorgaans het geval zal zijn bij het doelbewust (doen) aanraken van geslachtsdelen, billen en borsten. Bij het corrigeren van de schaatshouding is het verstandig, vooraf te zeggen, dat je relevante lichaamsdelen (schouders, rug, heupen, enz.) gaat aanraken;
De begeleider onthoudt zich van seksueel getinte intimiteiten via welke communicatie (dus ook via de social media) dan ook;
De begeleider zal tijdens training(-stages), wedstrijden en reizen gereserveerd en met respect omgaan met de sporter en met de ruimte waarin de sporter zich bevindt, zoals de kleedkamer of de hotelkamer;
De begeleider heeft de plicht de sporter te beschermen tegen schade en (machts)misbruik als gevolg van seksuele intimidatie. Daar waar bekend of geregeld is wie de belangen van de (jeugdige) sporter behartigt, is de begeleider verplicht met deze personen of instanties samen te werken, opdat zij hun werk goed kunnen uitoefenen;
De begeleider zal de sporter uit persoonlijke overwegingen geen (im)materiële vergoedingen geven. Ook de begeleider aanvaardt geen financiële beloning of geschenken van de sporter die in onevenredige verhouding tot de gebruikelijke dan wel afgesproken honorering staan;
Indien de begeleider gedrag signaleert dat niet in overeenstemming is met deze gedragsregels zal hij de desbetreffende persoon erop aanspreken;
In die gevallen waarin de gedragsregels niet (direct) voorzien, ligt het binnen de verantwoordelijkheid van de begeleider in de geest hiervan te handelen.

Reikwijdte

Deze gedragscode is van toepassing op bestuurders, alle leden, trainers, begeleiders en vrijwilligers van de OIJC in hun gedrag ten opzichte van:

bestuurders;
andere leden en trainers van de OIJC;
andere personen die in opdracht van het bestuur van de OIJC, dan wel als vrijwilliger bij de vereniging werkzaam zijn, zoals de wedstrijdleider, starter, juryleden, stagiairs, kantinemedewerkers, vrijwilligers van de baancommissie, etc;
(werknemers van) derden die bv. op de combibaan of IJsbaan Twente werkzaamheden verrichten; sporters en bezoekers die bij wedstrijden of toernooien of andere verenigingsactiviteiten aanwezig zijn.

Preventief beleid

Het preventieve beleid concretiseren we op de volgende wijze:

elke trainer beschikt over een VOG, een verklaring omtrent het gedrag;
het actief en in voldoende mate kenbaar maken van deze code bij alle betrokken via bijeenkomsten, website, enz.;
het geven van adequate voorlichting over ons beleid en de risico’s van seksuele intimidatie, agressie, geweld, pesten en discriminatie binnen de OIJC;
het wegnemen of verminderen van risico’s met betrekking tot ongewenst gedrag en het toezicht op de naleving hiervan;
voorlichting en eventueel scholing van betrokkenen bij de OIJC;
de inbedding en borging van de gedragscode.

Vertrouwenscontactpersoon

De Oldenzaalse IJsclub heeft een Vertrouwenscontactpersoon. Deze Vertrouwenscontactpersoon heeft een onafhankelijke positie en geniet daarin bescherming van de zijde van het bestuur. De Vertrouwenscontactpersoon is geen verantwoording schuldig aan het bestuur, behalve het uitbrengen van jaarlijks verslag (zie hieronder).

Taken van de Vertrouwenscontactpersoon

verstrekken van voorlichting over ongewenst gedrag;
zorgen voor een adequate opvang van degene (jeugdige en/of ouders)die klachten heeft over ongewenst gedrag;
zorgen voor vertrouwelijke behandeling van gegevens;
zoeken naar een informele oplossing;
terzijde staan van de klager bij het indienen van een formele klacht en eventueel bij de formele afhandeling daarvan;
periodiek verslag uitbrengen aan het bestuur of een bestuursvertegenwoordiger.
jaarlijks verslag aan het bestuur over aantal problemen, zo nodig gekoppeld aan adviezen

Overige taken en aanvullingen:

Informatieverstrekking

de Vertrouwenscontactpersoon geeft informatie en ondersteunt de leden in het verkrijgen en begrijpen van informatie;
de Vertrouwenscontactpersoon verstrekt gevraagd en ongevraagd informatie aan de leden en ouders van leden over de inhoud van de functie en over het wettelijk kader;

Aanspreekfunctie

bij problemen, vragen of klachten kunnen leden rechtstreeks een beroep doen op de Vertrouwenscontactpersoon;
de bereikbaarheid van de Vertrouwenscontactpersoon moet goed geregeld zijn.

Ondersteuning bij klachten, klachtenbegeleiding en bemiddeling

de Vertrouwenscontactpersoon ondersteunt leden en hun opvoeders in het verwoorden van klachten en het verbeteren van de situatie waarover onvrede bestaat;
de Vertrouwenscontactpersoon ondersteunt bij het maken van keuzes en het achterhalen van de nodige informatie.
de Vertrouwenscontactpersoon ondersteunt leden en hun opvoeders, op hun verzoek, met het indienen van een klacht en de klachtbehandeling;
de ondersteuning hierin is zowel praktisch (bijvoorbeeld het schrijven van een brief) als emotioneel (luisterfunctie) van aard.
leden bepalen in elke fase van behandeling zelf richting en doel; de Vertrouwenscontactpersoon ondersteunt het proces. De Vertrouwenscontactpersoon neemt geen beslissingen voor het betreffende lid.
de Vertrouwenscontactpersoon praat in principe niet namens de leden (tenzij dit door het betreffende wel lid is aangegeven).
de Vertrouwenscontactpersoon verwijst belangenbehartigers van de leden door naar de voor hen geldende klachtenprocedure.

Signalering en registratie

De Vertrouwenscontactpersoon registreert binnengekomen klachten. De Vertrouwenscontactpersoon maakt zo nodig jaarlijks een verslag met daarin het aantal binnengekomen klachten en zo mogelijk adviezen aan het bestuur. Dit kan een bijdrage leveren aan een veiliger leef- en sportklimaat. De Vertrouwenscontactpersoon stelt (structurele) tekortkomingen binnen de vereniging, voor zover deze afbreuk doen aan de rechten van de leden, aan de orde. De Vertrouwenscontactpersoon heeft een geheimhoudingsplicht en doet niets zonder toestemming en medeweten van betreffende lid.

Procedure:

De Vertrouwenscontactpersoon kan zonder tussenkomst van OIJC door een lid of zijn of haar opvoeder worden ingeschakeld.
Een lid kan schriftelijk, telefonisch of via de mail in contact komen met de Vertrouwenscontactpersoon. De contactgegevens zijn op de website van OIJC te vinden.
De gesprekken kunnen in overleg op een gewenste locatie plaatsvinden.
Indien noodzakelijk kan de Vertrouwenscontactpersoon, met inachtneming van de grootst mogelijke zorgvuldigheid, andere personen die bij de kwestie betrokken zijn, horen. Dit kan alleen na toestemming van de “klager”.
De Vertrouwenscontactpersoon informeert het bestuur onmiddellijk bij het vermoeden van een strafbaar feit, zonder hier inhoudelijk mededelingen over te doen. Alleen met toestemming van de betrokken kan overleg met het bestuur plaatsvinden over de te volgen stappen. Zo nodig onderneemt de Vertrouwenscontactpersoon zelf de noodzakelijke stappen, zoals advies inwinnen, beraad, hoor en wederhoor, mogelijk aangifte bij justitie.
De Vertrouwenscontactpersoon is vrij om over de problemen overleg te voeren met de Vertrouwenscontactpersoon van de KNSB.
In overleg met betrokkene kan de Vertrouwenscontactpersoon een klacht aan één van de commissies van de KNSB voor te leggen. Het bestuur is verplicht een uitspraak van die commissie te volgen.
Eerste jaar is “proefjaar”; ervaringen kunnen leiden tot beleidsbijstellingen voor komende jaren.

Contactgegevens van de Vertrouwenscontactpersoon zijn:

Marian de Weger-Stroot

E-mail: vertrouwenscontactpersoon@oijc.nl

Mobiel: 06 53898596